co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych; od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień; Na czym polega cytologia. Badanie cytologiczne to skuteczne, bezbolesne i bezpieczne badanie komórek z szyjki macicy.
Przygotowanie do badania cytologicznego. Przygotowując się do badania cytologicznego (niezależnie od wybranej metody cytologii), należy pamiętać, że o przestrzeganiu odpowiedniego etapu cyklu miesięcznego. Na badanie należy zgłosić się co najmniej 4 dni po miesiączce, ale nie później niż 4 dni przed kolejną.
Jeśli obserwujesz u siebie objawy zaburzeń funkcjonowania tarczycy, skonsultuj się z lekarzem, a on zdecyduje, jakie badania należy wykonać. Biopsja tarczycy wyniki. Po pobraniu materiału cytologicznego w trakcie biopsji tarczycy musi on zostać zbadany przez lekarza patomorfologa. Na opis tej analizy oczekuje się zwykle do dwóch tygodni.
Złe wyniki cytologii nie zawsze oznaczają nowotwór. Często jego przyczyną jest inna choroba tocząca szyjkę macicy, jak nadżerki czy infekcja. Niektóre komórki mogą przekształcić się w komórki rakowe i większość z nich nie zniknie sama. Leczenie tych, które się utrzymają w organizmie, pozwala znacząco obniżyć ryzyko
Przy średniej lub dużej dysplazji lekarz zleca zwykle dodatkowe badania, np. kolposkopię (oglądanie szyjki macicy przez specjalny przyrząd) lub biopsję (pobranie wycinków z szyjki macicy do badania histopatologicznego, pod mikroskopem). 4. grupa informuje o obecności tzw. komórek atypowych. Mogą one świadczyć o istnieniu raka
Niezbędne badania dodatkowe. Nie są konieczne, choć potrzebę wykonania badania należy każdorazowo omówić z lekarzem. Sposób przygotowania do badania W dniu badania należy pozostawać na czczo - nie jeść i nie pić minimum 6 godzin. Przed wykonaniem badania nie wolno palić papierosów ani żuć gumy.
. polski arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński angielski Synonimy arabski niemiecki angielski hiszpański francuski hebrajski włoski japoński holenderski polski portugalski rumuński rosyjski szwedzki turecki ukraiński chiński ukraiński Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń wulgarnych. Wyniki mogą zawierać przykłady wyrażeń potocznych. Jak się przygotować do badania cytologicznego? Diagnoza i strategia postępowania terapeutycznego opierają się na wynikach badań obrazowych i zależą od obecności radiologicznych stygmatów wysokiego ryzyka złośliwości oraz ewentualnie od wyniku badania cytologicznego. Diagnosis and therapeutic strategy is based on the results of imaging studies and depends mainly on the presence of radiological high-risk stigmata of malignancy and, optionally, on cytology test results. Ocena efektywności badania cytologicznego moczu w rozpoznawaniu i określaniu stopnia złośliwości raka pęcherza Evaluation of the effectiveness of cytological testing of urine in diagnosing and determining the stage of malignancy in urinary bladder cancer Ocena skuteczności badania cytologicznego w wykrywaniu stanów przednowotworowych i nowotworów szyjki macicy Assessment of the efficiency of cervical cytology in detection of cervical premalignant conditions and cervical carcinoma Oficjalne zalecenia wielu towarzystw naukowych sugerują w grupie kobiet niskiego, populacyjnego ryzyka rozwoju raka wykonywanie badania cytologicznego co trzy lata. Officially, many scientific associations recommend performing pap smear in group of low cancer risk every three years. Jak przygotować się do badania cytologicznego? Rak szyjki macicy może rozwijać się przez 10 - 12 lat, zatem jeśli nieprawidłowe komórki są pominięte w trakcie jednego badania cytologicznego, prawdopodobnie zostaną znalezione przy kolejnej próbie. As cervical cancers can take up to 10 - 12 years to develop, if abnormal cells are missed during one smear test, they will probably be found on a subsequent test. Przejrzyste wyjaśnienie wyników badania cytologicznego jest niezwykle istotne, ponieważ kobiety muszą rozumieć ryzyko i wagę, jakie mają ich przyszłe działania odnoszące się do odpowiednich opcji leczenia! It is very important to clearly explain the result of a cytological test because women must understand their risk and the importance of their future actions regarding correct treatment options! Ponadto pod jej kontrolą można pobrać materiał do badania cytologicznego lub patomorfologicznego oraz wykonać różne procedury zabiegowe. In addition, endoscopic ultrasound can be used to guide the collection of material for cytology or pathomorphology examination and the performance of various medical procedures. Poza badaniami chorób przełyku Barrett pracował także z Leonardem Dudgeonem - profesorem patologii na londyńskim uniwersytecie nad wykrywaniem komórek rakowych przy pomocy badania cytologicznego plwociny w przebiegu raka płuc. In addition to his work on oesophageal disease, Barrett also worked with Leonard Dudgeon, Professor of Pathology at the University of London, on the cytology of sputum in the diagnosis of pulmonary malignancy. Kobiety z wykrytymi zmianami wysokiego stopnia w badaniu cytologicznym lub bez wyników badania cytologicznego (0, 5%) były wyłączone z analizy skuteczności. Women with high-grade or missing cytology ( were excluded from the efficacy analysis. W przypadku wykrycia nieprawidłowości w wymazie z szyjki, lekarz lub pielęgniarka kieruje pacjentkę na pogłębioną diagnostykę w postaci kolejnego badania cytologicznego, badania na obecność HPV i/lub kolposkopię. (więcej informacji). If abnormal cells are found, your doctor or nurse will recommend a follow-up with additional tests such as another Pap test, a HPV test and/or a colposcopy (further information). Do badania fazy III (badanie 008) włączono kobiety bez uprzedniego badania przesiewowego pod kątem zakażenia HPV, tzn. niezależnie od wyjściowego wyniku badania cytologicznego oraz wyniku badania pod kątem HPV (serologicznego i DNA). The phase III trial (study 008) enrolled women without pre-screening for the presence of HPV infection, i. e. regardless of baseline cytology and HPV serological and DNA status. Anatomia i histologia układu oddechowego Wskazania do badania cytologicznego Content Anatomy and histology of the respiratory tract Potrzebne są trzy osoby do badania cytologicznego? Oglądacie film instruktażowy w którym nauczycie się w kilku prostych krokach przeprowadzać procedurę badania cytologicznego. Jeśli wynik badania na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego jest dodatni, lekarz lub pielęgniarka kieruje pacjentkę na pogłębioną diagnostykę w postaci badania cytologicznego i/lub kolposkopii. If the HPV test is positive, your doctor or nurse will recommend a follow-up with a Pap test and/or colposcopy (further information). Lekarz pobiera materiał do badania cytologicznego doroguzenda - Doctor doing research in a medical book thodonal - Badaniem objęto kobiety uczestniczące w Populacyjnym Programie Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, które nie miały wykonanego badania cytologicznego co najmniej przez trzy lata w ramach usług medycznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. The study encompassed women participating in the Population Cervical Cancer Prevention and Screening Program, not undergoing cytological exams for at least 3 years in the scope of screening tests reimbursed and provided by the National Heath Fund. Zmiana popularnego badania cytologicznego szyjki macicy na wykonywany co 5 lat test na obecność wirusa HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) może uratować setki przypadków od śmierci z powodu raka szyjki macicy. Nie znaleziono wyników dla tego znaczenia. Wyniki: 20. Pasujących: 20. Czas odpowiedzi: 74 ms. Documents Rozwiązania dla firm Koniugacja Synonimy Korektor Informacje o nas i pomoc Wykaz słów: 1-300, 301-600, 601-900Wykaz zwrotów: 1-400, 401-800, 801-1200Wykaz wyrażeń: 1-400, 401-800, 801-1200
Czy tzw. „dwójka” w cytologii to powód do niepokoju? Jak często wykonywać cytologię? Czy trzeba się na nią specjalnie przygotować? Sprawdź, co na ten temat mówi specjalistka, prof. Ewa Barcz, kierownik Kliniki Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym w Warszawie. Ilustracja do tekstu o cytologii/Fot. PAP/P. Werewka Zacznijmy od tego, że popularna kiedyś ocena wyniku badania cytologicznego w klasyfikacji Papanicolaou, według której otrzymywało się „dwójkę”, „trójkę” lub „czwórkę” (drugą, trzecią lub czwartą grupę), to dziś już historia medycyny. Obecnie obowiązuje opis wyniku cytologicznego według systemu Bethesdy. - Wynik badania cytolog przedstawia teraz w formie opisowej – pisze o tym, jak wyglądają komórki nabłonkowe, czy mają one cechy patologiczne, jeśli tak, to jakiego typu, opisuje czynniki infekcyjne, czy w rozmazie pojawiają się bakterie lub grzyby, opisuje elementy i cechy regeneracji, zmiany popromienne – czyli krótko mówiąc opisuje wszystko to, co tam zauważa – mówi ginekolog prof. Ewa Barcz, kierownik Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym w Warszawie. Starego nazewnictwa używa się więc już raczej tylko z przyzwyczajenia. W praktyce wciąż się je spotyka, ale raczej jako dopisek. - Dostajemy opisy według skali systemu Bethesdy i na końcu jest sformułowanie, np.: „co odpowiada grupie 2 według Papanicolaou”. W środowisku specjalistów nie trzeba tego tłumaczyć. Czasem też pacjentki przyzwyczajone do takiego nazewnictwa dopytują, używając starej nomenklatury: „Pani doktor, czy to znaczy że mam dwójkę?”, ale oficjalnie już się nie stosuje tego nazewnictwa – mówi specjalistka. Czy tzw. „dwójka” – bez względu na to jak ją będziemy nazywać – jest powodem do niepokoju? Specjalistka odpowiada, że z punktu widzenia badań przesiewowych w kierunku wykrycia nowotworu, „dwójka” to cytologia prawidłowa - w systemie Bethesdy oznacza, że nie stwierdzono nieprawidłowości nabłonkowych, czyli raka ani dysplazji czyli stanu przednowotworowego. - To z punktu widzenia profilaktyki onkologicznej prawidłowy wynik. Co więcej, niekoniecznie wymaga korygowania. Mogą to być prawidłowe komórki nabłonkowe o odczynie zapalnym, co nie zawsze wymaga leczenia. Odczyn zapalny w rozumieniu cytologicznym to bowiem nie zawsze czynna infekcja. Naturalnie, jeżeli pacjentka ma objawy lub cechy infekcji, konieczne będzie leczenie, ale jeżeli nie ma innych wykładników infekcji, taki wynik jest fizjologiczny - wyjaśnia prof. Ewa Barcz. Co to jest cytologia? Badanie cytologiczne to skuteczne, bezbolesne i bezpieczne badanie komórek z szyjki macicy, polegające na założeniu wziernika do pochwy, pobraniu komórek specjalną szczoteczką z tarczy i kanału szyjki macicy, a następnie nałożeniu rozmazu na szkiełko cytologiczne. Pobrany materiał przekazywany jest do oceny mikroskopowej. Cytolog ocenia prawidłowość komórek nabłonkowych. Cytologia pozwala wykryć nieprawidłowości sugerujące stan przednowotworowy lub nowotworowy szyjki macicy, w czasie, kiedy nie ma żadnych objawów. Daje możliwość oceny, czy kobieta znajduje się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Nieprawidłowy wynik nie jest jednoznaczny z diagnozą raka! Grupa trzecia w starej typologii, czyli „trójka”, która kiedyś była równoznaczna z podejrzeniem dysplazji, czyli podejrzeniem stanu przednowotworowego lub raka, dzisiaj jest opisywana jako nieprawidłowości w komórkach nabłonkowych odpowiadające dysplazji małego, średniego lub dużego stopnia. - Dysplazja to rozpoznanie patomorfologiczne określające zmiany w komórkach nabłonkowych, które mogą dotyczyć różnych warstw nabłonka. Nie są to jeszcze komórki rakowe, jednak nieleczone mogą przejść transformację nowotworową - mówi ginekolog. Kiedy trzeba wykonać kolposkopię? W przypadku podejrzenia patologii komórek nabłonkowych wykonuje się kolposkopię. - Jest to badanie szyjki macicy w powiększeniu - kolposkop to rodzaj mikroskopu z powiększeniami do ponad 20x, który wskazuje dokładnie miejsca zmienione chorobowo, a tym samym pozwala pobrać np. wycinki do badania histopatologicznego czyli badania, które ostatecznie rozstrzyga rozpoznanie: dysplazaja, jej brak, lub już rak – wyjaśnia specjalistka. Jeśli mamy do czynienia z nieprawidłowym wynikiem cytologii, kolposkopii lub nieprawidłowym wynikiem badania histopatologicznego warto wykonać dodatkowo testy na HPV. - W przypadku HPV istnieją wirusy wysokoonkogenne - niosące ryzyko powstania dysplazji dużego stopnia bądź przemiany nowotworowej oraz niskoonkogenne, przy których transformacja nowotworowa jest bardzo mało prawdopodobna. Postępowanie ustala się w zależności od wyniku: można proponować postępowanie wyczekujące – np. obserwację lub skłaniać się ku bardziej inwazyjnym działaniom np. konizacji szyjki macicy, czyli wycięciu stożka tkanki z części pochwowej szyjki macicy, co pozwala wyeliminować zmiany przedrakowe – mówi prof. Ewa Barcz. Jak często wykonywać cytologię? Cytologię powinno wykonywać się od momentu podjęcia współżycia, ale nie później niż w 21 roku życia. Początkowo powinna być wykonywana co roku, a w przypadku dwóch kolejnych prawidłowych wyników - raz na 3 lata. Jak się przygotować do badania cytologicznego? Na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego, Na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki, Co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych, Od ostatniego badania ginekologicznego/USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień. Monika Wysocka ( Źródło:
Cytologia jest podstawowym badaniem pozwalającym na wykrycie raka szyjki macicy we wczesnym stadium, co jest niezwykle ważne, ponieważ wcześnie wykryty rak szyjki macicy może zostać całkowicie wyleczony. Podczas cytologii wykrywane są także komórki w stadium przedrakowym. Badanie polega na pobraniu od pacjentki wymazu z szyjki macicy, a następnie po przygotowaniu preparatu, poddaniu go analizie. Cytologia trwa kilka minut i jest bezbolesna. Kiedy wykonuje się cytologię? Cytologii powinna poddawać się regularnie każda kobieta, która ukończyła 25 lat. Jeśli kobieta rozpoczęła współżycie płciowe, powinna zbadać się wcześniej, najpóźniej trzy lata po podjęciu współżycia. W późniejszych latach badanie powinno być wykonywane mniej więcej raz do roku, w niektórych przypadkach rzadziej, ale należy to skonsultować z lekarzem. Oprócz tego, że cytologia jest badaniem profilaktycznym, jest przeprowadzana również w celu oceny efektów leczenia hormonalnego. Badanie pozwala określić termin owulacji, a także czas trwania drugiej fazy cyklu miesięcznego. Poza tym, badanie wykonuje się po leczeniu zachowawczym i operacyjnym nadżerki tarczy szyjki macicy, w celu kontroli efektów. Cytologię przeprowadza się także u kobiet ciężarnych, a jeżeli wymaz nie został pobrany w czasie ciąży, powinien zostać pobrany już na pierwszej wizycie ginekologicznej po porodzie. Jaki jest najlepszy czas na wykonanie cytologii? Wymaz do przeprowadzenia badania można pobrać praktycznie w każdym dniu cyklu, oprócz dni, w których u kobiety występuje krwawienie miesięczne. Nie zaleca się pobierania rozmazu wcześniej niż 4 dni po miesiączce ani później niż 4 dni przed kolejnym krwawieniem. Najbardziej jednoznaczne wyniki badania otrzymuje się, gdy cytologia jest przeprowadzana między 10 a 14 dniem cyklu. Jak przygotować się do badania cytologicznego? Do badania nie trzeba się w żaden specjalny sposób przygotowywać. Aby wynik cytologii nie był zaburzony, przez kilka dni przed planowaną datą badania nie należy stosować leków dopochwowych, a przez dwa dni przed badaniem trzeba powstrzymać się od współżycia płciowego. Jeśli badanie jest przeprowadzane u kobiety w wieku okołomenopauzalnym, czasami zaleca się przyjmowanie globulek zawierających estrogen, które pozwalają na prawidłowe zinterpretowanie wyników. Zwykle cytologii nie przeprowadza się jeśli u kobiety pojawiła się infekcja intymna objawiająca się między innymi obfitymi upławami, pieczeniem oraz swędzeniem okolic intymnych. Zaleca się, aby najpierw całkowicie wyleczyć infekcję, ponieważ stan zapalny może sprawić, że wymaz nie będzie się nadawał do analizy. Cytologia – Jak przebiega badanie? Badanie jest przeprowadzane na fotelu ginekologicznym, jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Gdy pacjentka siedzi na fotelu lekarz delikatnie wkłada do pochwy wziernik, a następnie specjalną szczoteczką pobiera wydzielinę, w której zawieszone są komórki błony śluzowej szyjki macicy. Podczas pobierania wymazu możliwe jest uczucie lekkiego uszczypnięcia, jednak dyskomfort szybko mija. Rozmaz pobiera się z tarczy szyjki macicy oraz kanału szyki. Po pobraniu, próbki są nanoszone na szkiełka, utrwalane odczynnikami i wysyłane do laboratorium, gdzie są poddawane analizie. Cytologia – Jak interpretować wynik? Z wynikiem badania cytologicznego należy udać się do lekarza ginekologa. Jeśli wynik jest nieprawidłowy, nie musi to oznaczać poważnej choroby. Przed postawieniem diagnozy często powtarza się cytologię, a czasami przeprowadza również szereg dodatkowych badań, takich jak biopsja czy kolposkopia. W przypadku, gdy wynik jest niejednoznaczny i niejasny, należy powtarzać badanie częściej niż raz w roku. Nawet jeżeli wynik jest prawidłowy nie należy zapominać o regularnym badaniu.
Dzięki realizacji programu chcemy pokazać kobietom, jak ważne są badania profilaktyczne oraz zachęcić je do wykonywania cytologii. Naszym głównym celem jest zmniejszenie liczby kobiet, które chorują i umierają na raka szyjki macicy do poziomu osiągniętego w krajach, które przodują w tym zakresie. Do kogo skierowany jest program Program skierowany jest do kobiet wieku 25–59 lat, które są zdrowie i nie odczuwają żadnych dolegliwości. Jak często można robić badania Możesz zrobić cytologię, jeśli nie robiłaś jej w ciągu ostatnich trzech lat. Uwaga: możesz zrobić badanie po roku, jeśli występują u ciebie czynniki ryzyka, takie jak zakażenie wirusem deficytu odporności typu ludzkiego (human immunodeficiency virus HIV), wirusem brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus HPV) lub przyjmujesz leki immunosupresyjne. Czytaj więcej w sekcji „Co zwiększa ryzyko zachorowania”. Ile zapłacisz za badania Możesz zrobić badanie w ramach programu bezpłatnie, jeśli jesteś uprawniona do świadczeń opieki zdrowotnej. Kobiety, które były leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne) ponownie zostają objęte skryningiem cytologicznym. Rak szyjki macicy nie jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Każda kobieta, w każdym wieku, może być narażona na zachorowanie. Co zwiększa ryzyko zachorowania przewlekłe zakażenie onkogennymi typami HPV wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego wieloletnie stosowanie hormonalnych leków antykoncepcyjnych duża liczba partnerów płciowych duża liczba porodów wieloletnie palenie papierosów niski status socjoekonomiczny Jak przygotujesz się do badania cytologicznego na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień Na czym polega cytologia Badanie cytologiczne to skuteczne, bezbolesne i bezpieczne badanie komórek z szyjki macicy. Pozwala ono wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, w czasie kiedy nie ma żadnych objawów. Po badaniu dowiesz się, czy znajdujesz się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Informacje o publikacji dokumentu Ostatnia modyfikacja: 12:26 Rafał Babraj Pierwsza publikacja: 12:26 Rafał Babraj
Co to jest biopsja tarczycy Jest to nakłucie „podejrzanego” miejsca w celu uzyskania informacji o jego budowie i pochodzeniu. Zazwyczaj wykonuje się biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną pod kontrolą USG (w skrócie BACC). Za pomocą bardzo cienkich igieł (obecnie używam 0,4 mm) pozyskuje się materiał z badanej struktury, w szczególności komórki tarczycy, który służy do wykonania badania mikroskopowego (badania cytologicznego). Biopsja tarczycy Krótki film o biopsji tarczycy Badanie to jest bezpieczne (poza siniakami podobnymi do powstałych po pobraniu krwi nie widziałem innych powikłań) i zazwyczaj niebolesne - dla porównania do pobrania krwi i zastrzyków używa się igieł 0,7–0,8 mm. Do czego służy biopsja tarczycy? Wyklucza proces złośliwy, a więc pozwala podjąć decyzję o zaniechaniu leczenia operacyjnego. Wykrywa proces złośliwy, a więc na jego podstawie można podjąć decyzję o leczeniu operacyjnym. Wykrywa zmianę, która może być procesem złośliwym, ale nie da się za pomocą biopsji tego rozstrzygnąć. Często dopiero operacja i badanie wyciętej zmiany rozstrzyga wątpliwości (dotyczy to guzów pęcherzykowych i onkocytarnych). Opróżnia zmianę z płynu i przez to można uzyskać zmniejszenie jej wymiarów. Wykrywa niektóre rodzaje zapaleń tarczycy. Wskazania i brak wskazań do biopsji tarczycy Za pomocą biopsji diagnozuje się guzki (ściślej zmiany ogniskowe - patrz rozdział o guzkach tarczycy), niekiedy niektóre zmiany zapalne. Wskazania można podzielić na kliniczne (wynikające z objawów zgłaszanych przez pacjenta, lub uzyskanych w trakcie badania lekarskiego) oraz wynikające z badania ultrasonograficzngo. Do objawów budzących najwięcej obaw należą szybkie powiększanie się guzka, twarda konsystencja, obecność “podejrzanych” węzłów chłonnych, przebyte napromienianie. Obciążające cechy ultrasonograficzne to zmiany hypoechogeniczne, z nieregularną (tzn widoczną ale falistą lub zygzakowatą) granicą, z mikrozwapnieniami, o budowie segmentowej, “sztywne” w badaniu elastograficznym, o kształcie innym niż wydłużona elipsoida obrotowa (“wyższe niż szersze” lub “wyższe niż dłuższe”). Warto zaznaczyć, że nie wszystkie zmiany wymagają biopsji tarczycy. Za zmiany o minimalnym ryzyku uznaje się cysty (strefy bezechowe, czasami z echogenicznymi “wtrętami”), drobnoguzkowy przerost tarczycy (liczne zlewające się izoechogeniczne zmiany o nieostrych granicach), zmiany “gąbczaste” (lito-torbielowate z drobnymi pęcherzykami płynu i normoechogeniczną częścią litą), izolowane zwapnienia, zmiany typu “white knight” (drobne hiperechogeniczne strefy w obrębie zmian zapalnych), zmiany lito-torbielowate z przewagą płynu i normoechogeniczną częścią litą. Kontrowersje budzi formułowanie wskazań do biopsji u osób z przypadkowo wykrytymi zmianami w USG poniżej 1,5 cm, bez innych danych przemawiających za możliwością progresji raka tarczycy. U takich pacjentów większość wykrytych nowotworów to mikroraki brodawkowe, które są odpowiedzialne za szeroko dyskutowane zjawisko nadrozpoznawalności raka tarczycy. Więcej o tym w rozdziale Mikrorak brodawkowy - leczyć czy obserwować? Ocena biopsji tarczycy - badanie cytologiczne Materiał pobrany z biopsji tarczycy po utrwaleniu i wybarwieniu jest oceniany pod mikroskopem przez lekarza – patologa (specjalistę od tych spraw). To dość trudne wyzwanie, gdyż patolog otrzymuje pojedyncze komórki i grupy komórek a nie całą tkankę. Stąd ograniczenia tej metody i pewien odsetek wyników niediagnostycznych. Wyniki, w zależności od ilości i wyglądu komórek i innych cech, są prezentowane przez patologa w skali Bethesda: biopsja niediagnostyczna zmiana łagodna (komentarza nie trzeba) zmiana pęcherzykowa bliżej nieokreślona (FLUS) lub atypia o nieokreślonym znaczeniu (AUS) nowotwór pęcherzykowy lub podejrzenie nowotworu pęcherzykowego podejrzenie złośliwości zmiana złośliwa Klasyfikacji tej towarzyszy opis materiału, który uściśla rozpoznanie i daje wskazówki do dalszego postępowania. Poniżej omówienie rozpoznań cytologicznych: Biopsja niediagnostyczna (Bethesda 1) W części przypadków pobrany materiał nie zawiera komórek tarczycy lub zawiera ich za mało, aby móc ustalić jednoznaczne mikroskopowe rozpoznanie. Taki stan jest niekiedy określany przez patologów (lekarzy wykonujących badanie mikroskopowe) nieco mylącym terminem „biopsja niediagnostyczna” interpretowana przez wielu pacjentów (i niektórych lekarzy, których pozdrawiam), jako biopsja źle wykonana. W niektórych rodzajach zmian ogniskowych wynik ten dotyczy aż do 30% przypadków. Guzki tarczycy zazwyczaj są niejednorodne, zawierają fragmenty tkanki na przemian z fragmentami płynowymi, wszystko to poprzedzielane naczyniami. Niektóre zmiany w ogóle nie zawierają komórek tarczycy, złożone są tylko z białka (torbiele koloidowe) lub płynu (guzki torbielowate). Jeżeli biopsja jest niediagnostyczna, nie zawiera komórek tarczycy, oznacza to, że: trafiono we fragment zmiany niezawierający komórek tarczycy lub zaaspirowano do igły krew z pobliskiego naczynia, zmiana nie zawiera komórek tarczycy, czyli jest niezłośliwa. Wynik badania cytologicznego koniecznie musi być interpretowany w korelacji z obrazem ultrasonograficznym i obrazem klinicznym. Należy mieć na względzie, że biopsja „niediagnostyczna” pod mikroskopem wcale nie oznacza, że jest ona niediagnostyczna w potocznym rozumieniu, czyli „źle wykonana”. Wręcz odwrotnie, w niektórych przypadkach (cysty, grudki chłonne w tarczycy) to właśnie biopsja “niediagnostyczna” potwierdza diagnozę. W przypadku wątpliwości po prostu powtarza się badanie. Czasami (w przypadku stwierdzenia innych objawów choroby nowotworowej) lekarz podejmuje decyzję o operowaniu pacjenta pomimo braku rozpoznania procesu złośliwego na podstawie biopsji. Zmiana niejednoznaczna (Bethesda 3 i 4) Taki wynik biopsji do niedawna był traktowany jako “coś strasznego”, wywoływał panikę i natychmiastowe leczenie operacyjne. W wersji serwisu opracowanej przed 10 laty napisałem: ” Być może w naszym kraju, wśród pacjentów zgłaszających się do “endokrynologa pierwszego kontaktu” sytuacja jest odmienna. Dokąd sięgam pamięcią, przypadki potwierdzenia zmian złośliwych są wyjątkowe, natomiast wśród moich pacjentów znajduje się sporo osób z powikłaniami po zbyt radykalnych zabiegach. Stąd ostrożne podejście do radykalności zabiegu, czemu dałem wyraz w artykule o leczeniu raka tarczycy. Ale (parafrazując wypowiedź lekarza z filmu Max Manus) w końcu co ja tam mogę wiedzieć, przecież jestem lekarzem tylko 30 lat.” Z prawdziwą przyjemnością mogę zakomunikować, że obserwacje “endokrynologa pierwszego kontaktu” jak najbardziej znalazły potwierdzenie w aktualnych rekomendacjach towarzystw naukowych. Obecnie uważa się, że takie rozpoznanie wymaga raczej potwierdzenia przez drugiego patologa, lub w kontrolnej biopsji. Wskazania do leczenia zabiegowego powinny być formułowane przy współistnieniu innych czynników ryzyka. Zmiana “podejrzana” (Bethesda 5-6) Podejrzane” wyniki biopsji nie przesądzają jednoznacznie o rozpoznaniu zmian złośliwych – mogą się przytrafić w przypadku procesów zapalnych czy działania niektórych leków. Ponadto samo rozpoznanie nowotworu tarczycy (w szczególności raka brodawkowego) na podstawie wyglądu komórek nie przesądza o jego inwazyjności. W środowisku naukowym toczy się dyskusja nad zjawiskiem nadrozpoznawalności raka tarczycy – niektóre przypadki dotąd klasyfikowane jako wymagające leczenia operacyjnego mogą zostać umieszczone na liście zmian wymagających obserwacji. Postęp przyniesie profilowanie genetyczne, o czym poniżej. Ocena biopsji tarczycy - profilowanie genetyczne Jeżeli ktoś dotrwał w czytaniu artykułu do tego momentu, zdaje sobie sprawę z niedoskonałości badania cytologicznego. Po pierwsze, wiele ocen jest niejednoznacznych. Po drugie, rozpoznanie raka brodawkowego nie przesądza o jego inwazyjności, zatem wiele zmian w ogóle nie powinno być klasyfikowane jako zmiany złośliwe, choć tak wyglądają. Duży postęp przyniosą badania genetyczne – profilowanie genetyczne materiału z biopsji tarczycy. Zmiany złośliwe w tarczycy (z wyjątkiem raka rdzeniastego), pojawiają się przede wszystkim jako wyraz mutacji somatycznych (narządowych), zatem konieczne jest badanie materiału genetycznego ze zmiany w tarczycy, a nie z krwi lub nabłonka. Będzie wtedy można więcej powiedzieć o inwazyjności zmian, zatem uściślić wskazania do leczenia operacyjnego, a może wybrać mikrochirurgiczne (laserową termoablację, leczenie wstrzyknięciami etanolu). Można tez będzie po prostu poddać pacjentów obserwacji. Trwają prace nad opracowaniem testów genetycznych, możliwych do zastosowania w codziennej praktyce. Znieczulenie Wielu pacjentów zapytuje o znieczulenie – może to zabrzmi dziwnie, ale podczas przeprowadzania biopsji nie stosuje się go. Z chwilą wprowadzenia cienkich igieł 0,4 mm problem bólu sam się rozwiązał. Większość pacjentów zapytywanych o ból po przeprowadzeniu zabiegu nie uważa go za coś ważnego i wartego uwagi. Wizualizacja igły biopsyjnej Nowoczesne aparaty ultrasonograficzne pozwalają na wizualizację igły biopsyjnej, dzięki czemu jest ona wyraźnie widoczna i możliwe jest wykonanie precyzyjnego wkłucia, zdjęcie poniżej zostało wykonane aparatem Philips CX50 (sonda L12-5 256 elementowa) z użyciem takiej techniki. Prezentowany na wstępie artykułu film, został wykonany aparatem GE Logiq e z użyciem opcji B-Steer. Jest to aparat dedykowany do przeprowadzania zabiegów ultrasonograficznych, który nabyłem, aby zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów przy trudniejszych wkłuciach. Ostatnie zdjęcie zostało wykonane przy pomocy najnowszego nabytku, supernowej na ultrasonograficznym firmamencie (przynajmniej w zakresie tyreologii), czyli aparacie Supersonic Imagine Aixplorer® Świadoma zgoda na zabieg, współpraca przy zabiegu. Przed rejestracją na biopsję tarczycy warto zapoznać się z przykładowym formularzem świadomej zgody na badanie BACC tarczycy, gdzie są podane podstawowe wiadomości o tym zabiegu. Jeżeli nie są one wystarczające i budzą wątpliwości, należy zadać stosowne pytania i wyjaśnić je z lekarzem przed wykonaniem zabiegu. Warto dodać, że podstawowym przeciwwskazaniem do biopsji jest brak współpracy pacjenta. W szczególności dotyczy to rozmowy z lekarzem, w chwili, gdy ma się igłę wbitą w szyję. Jestem zaszczycony, że zabiegi wykonywane przez mnie są tak mało bolesne, jednakże proszę o unikanie takich sytuacji, z wyjątkiem prawdziwej konieczności.
film z badania cytologicznego