1K views, 11 likes, 4 loves, 2 comments, 9 shares, Facebook Watch Videos from Niepubliczne Przedszkole "Pod Fiołkami": "Oto Morze Bałtyckie jest" w wykonaniu Motylków. Muzyka będzie tym roku będzie Wyróżniamy typy mórz ; morza śródziemne , morza przybrzeżne , morza otwarte , morza bez lini brzegowej , morza wyspowe morze baltyckie jest morzem śródziemnym g… 868 views, 11 likes, 9 loves, 1 comments, 2 shares, Facebook Watch Videos from Niepubliczne Przedszkole ENE DUE RABE: Inscenizacje i zabawy muzyczne Oto morze Bałtyckie jest 697 views, 2 likes, 2 loves, 1 comments, 5 shares, Facebook Watch Videos from Niepubliczne Przedszkole Montessori Miastko: EDUMUZ Zofia Maria Tomaszewska "Oto Morze Bałtyckie jest" dlaczego baŁtyk jest sŁony? 4 2. posŁuchaj caŁa prawda o soli w morzu s.5 3. posŁuchaj prawda czy faŁsz s. 5 4. zgadnij zagadki s. 6 5. zgadnij morski Świat s. 8 6. posŁuchaj ciekawostki o zwierzĘtach s. 10 7. rozwiĄŻ policz muszelki s. 11 8. zaŚpiewaj „oto morze baŁtyckie jest” s. 12 9. odpowiedz odpowiedzi z obrazkiem s. 12 Morze Bałtyckie klasyfikowane jest jako morze śródlądowe, półzamknięte. Z racji swej niewielkiej głębokości uważa się go za morze szelfowe. Położone jest w Europie Północnej pomiędzy Półwyspem Skandynawskim a środkową i wschodnią częścią kontynentu europejskiego. Wymiana wód Bałtyku odbywa się przez tzw. . Scenariusz lekcji: Morze BałtyckieCele lekcji Ogólny: Poznanie charakterystycznych cech środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego. Problem degradacji wód Wiadomości- uczeń zna typy wybrzeży: szerowe (szkierowe), klifowe, zalewowo- mierzejowe, - uczeń zna nazwy państw leżących nad Morzem Bałtyckim,- uczeń omawia i opisuje procesy powstawania różnych typów wybrzeża, - uczeń porównuje wielkość i głębokość Bałtyku z innymi morzami, - charakteryzuje temperaturę wód oraz zasolenie Bałtyku,- zależność między stanem czystości wód Bałtyku a zanieczyszczeniem rzek do niego wpływających, B. Umiejętności- uczeń potrafi: - określić położenie Morza Bałtyckiego;- wskazać na mapie wybrane zatoki , wyspy i cieśniny Morza Bałtyckiego;- analizować dane i formułować wnioski na podstawie informacji z różnych Postawy- uczeń zgodnie współpracuje w grupie i czuje się odpowiedzialny za jej pracę; -uczeń wykazuje postawę i forma pracyFormy pracy: praca indywidualna, w grupachMetody : IT, rybi szkielet, ćwiczeniowa z mapą, atlasem, zeszytem lekcji:a. Faza przygotowawcza-część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności, rozdanie atlasów, rozwieszenie mapy fizycznogeograficznej Europy);- nawiązanie do ostatniego tematu związanego z siecią rzeczną Europy i Polski oraz zlewiskiem Morza Faza realizacyjna-Z czym Wam się kojarzy Bałtyk? (wakacje, plaża, wyjazdy...)Mówiąc plaża-poznajemy pierwszą cechę Bałtyku-różnorodność linii brzegowej. (Fotografie na pulpicie z rodzajami wybrzeży). W jaki sposób utworzyły się wybrzeża charakterystyczne dla linii brzegowej Polski pokaże nam prezentacja multimedialna. -Skąd wzięło się powiedzenie, że jest Bałtyk to polskie „okno na świat”? Propozycje proszę, jak powstał Bałtyk? Oglądanie prezentacji IT dotyczącej położenia i powstania Morza Bałtyckiego. -Poszukajmy innych cech charakteryzujących Morze Bałtyckie. Proszę o otworzenie podręcznika na s. 62 oraz atlasu na mapie Europy. -Odszukajcie, proszę, jaką powierzchnię ma Bałtyk. Co można powiedzieć o niej w stosunku do powierzchni Polski?-Proszę o odszukanie państw w atlasie lub przy pomocy podręcznika, które można nazwać nadbałtyckimi. Uczniowie odszukują i wskazują na mapie ściennej Europy. Z tego wniosek, że Bałtyk otoczony jest lądami. Takie położenie nazywamy śródlądowym. -Wskażcie cieśniny, którymi Bałtyk łączy się z Atlantykiem. Czy jest to szerokie, czy wąskie połączenie z oceanem. Jakie są tego konsekwencje?-Zasolenie-Bałtyk jest najmniej zasolonym morzem na świecie. Zasolenie określamy w promilach, czyli w ilości gram soli na n 1 litr wody. Dlaczego tak się dzieje? Proszę o odszukanie odpowiedzi w wyniku małego zasolenia część Bałtyku zamarza. Spróbujcie wyjaśnić , dlaczego najdłużej zamarznięta jest Zatoka Botnicka?-Znajdźcie największe wyspy na Bałtyku. Która z nich należy do Polski?-Jak myślicie, do jakiego typu mórz będzie należał Bałtyk pod względem temperatury wody? Z czego wynikają takie różnice temperatur między Bałtykiem a Morzem Śródziemnym(lub dowolnym na południu Europy)?-Odszukajcie, proszę, odpowiedzi na temat stanu czystości wód Morza Bałtyckiego. Jakie są tego przyczyny?Za chwilę otrzymacie w parach zadania dotyczące środowiska przyrodniczego Bałtyku. Proszę o zwięzłe odpowiedzi na kartkach, które otrzymaliście. Będą to najważniejsze wiadomości , z którymi zapozna się cała klasa, a jednocześnie jest to podsumowanie przypinają odpowiedzi w odpowiednich miejscach rybiego Faza podsumowującaPodsumowanie i wyciąganie wniosków. Znając powyższe odpowiedzi z łatwością rozwiążecie zadania w zeszycie ćwiczeń nr 1 i 3. Uczniowie rozwiązują zadanie w aktywności. d. Zadanie domowe dla domowa dla chętnych:Jak Ty możesz wpłynąć na zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska Bałtyku? 200. MORZE BAŁTYCKIE (wersja wokala + instrumentalna) autor muzyki nieznany, autorka słów Maria Tomaszewska OTO MORZE BAŁTYCKIE JEST Oto Morze Bałtyckie jest Oto łódka na Morzu Oto człowiek na łódce na Morzu Oto ręce człowieka na łodce Oto sieci w rękach człowieka Oto ryby w sieciach Oto monety w rybach Oto twarze na monetach Ci, którzy zakupili ten produkt kupili również: 477. BELLA CIAO wersja wokalna i instrumentalna + N U T Y włoska mel. lud, sł pol. Więcej info Więcej info Więcej info Więcej info 257. POMAGATOR (wersja wokala + instrumentalna) piosenka rosyjska, sł. pol. Maria Tomaszewska Więcej info 222. RĘCE PROSTO (wersja wokalna + instrumentalna) + N U T Y muz. Axé Moi, sł polskie w luźnym tłumaczeniu Maria Tomaszewska Więcej info Podczas tegorocznej kampanii „Godzina dla Ziemi WWF” Fundacja WWF Polska alarmuje: Morze Bałtyckie jest w poważnym kryzysie i walczy o przetrwanie. O tym, dlaczego tak jest i jak możemy włączyć się do akcji ratowania Bałtyku, opowiada Marta Pilarska, specjalistka ds. komunikacji WWF Polska. Marta Pilarska, specjalistka ds. komunikacji WWF Polska. Rozmawiamy po zakończeniu kampanii WWF, która trwała od 3 do 27 marca 2021 r. Globalnie Godzina dla Ziemi to największa na świecie inicjatywa ekologiczna. Jej najbardziej spektakularnym momentem jest finał akcji, polegający na symbolicznym zgaszeniu świateł na 60 minut. Ma pokazać, że zależy nam na poprawieniu relacji z dziką przyrodą. Poświęcamy tę symboliczną godzinę na zastanowienie się, jak to zrobić. Oto kilka cennych wskazówek i wyjaśnień. WWF – World Wide Fund for Nature – ekologiczna międzynarodowa organizacja pozarządowa, której misją jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego Ziemi i stworzenie przyszłości, w której ludzie będą żyli w harmonii z przyrodą. Dominika Bagińska: Dlaczego WWF w Godzinie dla Ziemi skupia się w tym roku na Bałtyku? Czy z naszym morzem jest aż tak źle? Marta Pilarska, WWF Polska: Nie we wszystkich krajach WWF kładzie nacisk na dodatkowy lokalny kontekst. W Polsce – tak. Poruszamy wówczas najbardziej istotny i palący z punktu widzenia ekologii temat. W tym roku mówimy o Morzu Bałtyckim. Otóż w roku 2020 i 2021 mija czas, w którym Polska zobowiązała się (razem z innymi krajami nadbałtyckimi, a także krajami UE) osiągnąć określone cele na rzecz ochrony Bałtyku. Te działania miały np. zapewnić dobry stan środowiska morskiego, zakończyć przełowienie. Cele nie zostały osiągnięte. Nasz kraj ma bardzo długą linię brzegową morza i duży obszar Polski stanowi jego zlewisko. Dlatego nasza odpowiedzialność za stan Bałtyku jest ogromna. Przygotowaliśmy więc petycję do premiera, by o tym wszystkim przypomnieć. Mamy konkretne propozycje. Poza tym, że wyliczamy, czego nie zrealizowano, przedstawiamy też możliwe rozwiązania oraz narzędzia – już realnie gotowe do wykorzystania. Oferujemy swoją pomoc, chcemy działać razem. WWF w swoich działaniach podkreśla, jak ważni są też ludzie mieszkający nad Bałtykiem – związani z morzem ekonomicznie. Mikroplastik – jak bardzo jest szkodliwy? – Co zatem grozi Bałtykowi? Co się stanie, jeśli mu nie pomożemy? – Nasze morze ma szczególną specyfikę. Jest środowiskiem bardzo wrażliwym, niemającym dostępu do oceanu, czyli w tym wypadku do Morza Północnego. To akwen zamknięty i płytki – wymiana wód w Bałtyku, czyli wlewy nowej, natlenionej, chłodniejszej wody, odbywa się tylko przez cieśniny duńskie. Proces ten trwa około trzydzieści lat. Zatem wszystko, co trafia do Bałtyku, np. zanieczyszczenia organiczne, fizyczne – pozostaje tu na lata. Mówimy więc, że Bałtyk staje się martwym morzem, choć nie z powodu zasolenia. Do Bałtyku spływają rzekami (a wpada ich aż 250) substancje organiczne pochodzące z nawożenia upraw (fosfor i azot). Z powodu zmiany klimatu podwyższa się też temperatura wody w naszym morzu. To wszystko tworzy idealne warunki do zakwitu sinic. A one nie tylko rujnują nam urlop (zakaz kąpieli). Tworzą przede wszystkim rodzaj kożucha na wodzie, który nie przepuszcza promieni słonecznych, co blokuje naturalne procesy zachodzące pod powierzchnią wody. Obumarłe sinice w Bałtyku opadają na dno. Rozkładają się masowo i tworzą na dnie tzw. martwe strefy – obszary pozbawione tlenu i życia. Szacujemy, że obecnie martwe strefy obejmują niemal 18 proc. powierzchni Bałtyku. Ten proces postępuje i możemy się obawiać o przyszłość, jeśli już teraz nie wprowadzimy działań zaradczych. – Kondycja ryb w Bałtyku także jest coraz gorsza. Na co WWF zwraca szczególną uwagę? – W tegorocznej petycji kładziemy nacisk na zrównoważone rybołówstwo i kondycję ryb w Morzu Bałtyckim. Szczególnie dorsza, którego wschodnie stado jest już objęte całkowitym zakazem połowu. A to na nim Polacy polegali – jako konsumenci i rybacy. Naukowcy przez lata alarmowali, że stan łowisk dorszy z rejonu wschodniego się pogarsza. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu ryba ta dorastała do 1,5 metra, poławiane były okazy 60-centymetrowe. Teraz sztuką jest wyłowić 20–30-centymetrowego dorsza. Ryby te, chcąc jak najprędzej odbudować liczebność stada, coraz szybciej dojrzewają płciowo, dlatego są coraz mniejsze i słabsze. Obserwujemy, że zachodnie stado śledzi również jest w coraz gorszej kondycji. Apelujemy o konieczność wprowadzenia kontroli rybołówstwa, ale także zrównoważonego rybołówstwa – czyli takiego, które bierze pod uwagę kondycję stada, to, w jaki sposób jest łowione, jak metody połowu wpływają na otoczenie, środowisko i dno morskie. Istotne dla nas są też tzw. sieci-widma. Na świecie 3 miliardy ludzi jest zależnych od ryb jako źródła białka. Zdrowe ryby – gdzie ich szukać? – Czym są sieci widmo w Bałtyku? Na czym polega ich niebezpieczeństwo? – Sieci widmo to zagubione sieci rybackie, które zahaczają o skały, wraki na dnie. Dryfują w wodzie i spełniają swoją rolę, czyli łowią. Jednak bezcelowo. Zaplątują się w nie ryby, ptaki, foki, morświny – ginąc w cierpieniach. Także dla nurków stanowią duże zagrożenie. Sieci są niewidoczne, także dla morskich gatunków posługujących się echolokacją. Pod ciężarem zaplątanych zwierząt sieci opadają na dno. Z czasem tkanki organiczne się rozkładają i sieci wracają do toni wodnej, by znów stanowić zagrożenie. Nasza organizacja WWF ma szereg rozwiązań, jak monitorować i lokalizować takie sieci oraz jak je utylizować. Otóż nawet jeśli rybak wyłowi sieć i wróci z nią do portu – nie ma co z nią zrobić, ponieważ porty nie są przystosowane do ich odbioru i utylizacji. Jest to już bowiem odpad niebezpieczny, zanieczyszczony przez długi pobyt w morzu. Projekt sieci Fundacja WWF przez lata prowadziła w Polsce projekt MARELITT Baltic, który był jedną z pierwszych międzynarodowych inicjatyw mających na celu opracowanie planu działań dla rozwiązania problemu zalegających w morzu sieci rybackich. Angażował nurków i rybaków. – Na państwa stronie internetowej można przeczytać, że sieci, nie tylko te zagubione, stanowią jedno z poważniejszych zagrożeń dla morświnów, których mamy w Bałtyku coraz mniej. Jak poważny to problem? – Morświny to niezwykłe, wrażliwe, lubiące spokój ssaki – jedyni przedstawiciele waleni w Bałtyku. Są zagrożone tzw. przyłowem – zaplątują się w sieci rybackie. W naszym morzu znajduje się obecnie tylko 500 sztuk morświnów. Utrata choćby jednego osobnika w ciągu roku może być zagrożeniem dla całej ich populacji. Wiemy, jak temu przeciwdziałać – mamy doświadczenie. Np. w 2018 roku rybacy poławiający na morskich wodach Wolińskiego Parku Narodowego otrzymali od WWF Polska bezpłatnie pingery – akustyczne urządzenia ostrzegające morświny przed sieciami. Przyczepiane są do sieci, dzięki czemu morświny nie płyną w ich kierunku, unikając zaplątania się w nie, a tym samym śmierci w wyniku uduszenia. 7 zasad Leave No Trace – jak biwakować odpowiedzialnie? – Czy Bałtyk i jego wybrzeże podlegają jakiejkolwiek ochronie przyrodniczej? – Tak, choć to złożony problem. WWF Polska zwraca uwagę na niefunkcjonalne obszary chronione. Parki narodowe, krajobrazowe, obszary Natura 2000 – owszem, zostały wydzielone na wybrzeżu i na morzu, jednak nic więcej się nie wydarzyło. Plany ich ochrony są martwe. A obszary te mogłyby np. stanowić miejsce spokojnego życia i rozmnażania się morświnów, jednak nie są do tego wykorzystywane. WWF chce, by wprowadzać takie modyfikacje, które pozwolą nam dzielić się Bałtykiem, by cieszył też przyszłe pokolenia. Wszyscy kochamy bałtyckie zachody słońca. – Na ile pomocne są akcje podpisywania petycji nawołujących do ochrony przyrody? Czy możemy mieć nadzieję, że przyniosą skutek – lokalnie i na świecie? – Dowodem na to, że takie akcje jak „Godzina dla Bałtyku” mogą być skuteczne, jest np. nasza kampania, która miała pokazać Polakom bogactwo i wyjątkowość rejonów Karpat, uznanych przez WWF za jedno z 200 najcenniejszych przyrodniczo miejsc na świecie. Dzięki naszej inicjatywie „Godzina dla Ziemi” w 2018 r. utworzono Puszczę Karpacką. Obszar podlega dziś ochronie. A wracając do Bałtyku – przecież mamy obszary chronione, choć z nich nie korzystamy. To daje nadzieję, że można je mądrze wykorzystać. Jako Polska jesteśmy w środku stawki skuteczności działań proekologicznych. Cieszymy się, że nasza kampania informująca o sytuacji Bałtyku dotarła do tak wielu Polaków. Mamy obecnie niemal 50 tysięcy podpisów pod petycją. Ryby mają głos Europa jest największym importerem ryb i owoców morza na świecie – połowa z nich (ryby egzotyczne) pochodzi z krajów rozwijających się. To znaczy, że my, Europejczycy, mamy wpływ na kondycję oceanu na drugiej półkuli oraz warunki życia jej mieszkańców. – Jakie działania możemy na co dzień podejmować, by włączyć się w ochronę Bałtyku? Mamy zrezygnować z wizyty w smażalni podczas urlopu? – Nie, ale świadome kupowanie ryb to bardzo mądry ruch. Pomoże w tym Poradnik rybny WWF. Globalnie 90 proc. stad rybnych jest przełowionych na najwyższym możliwym poziomie. W Europie wyczerpujemy swoje lokalne zasoby w połowie lipca. Przez następne pół roku już tylko importujemy. Dlatego ryba w nadbałtyckiej smażalni nie zawsze pochodzi z naszego morza, właściwie coraz rzadziej. Dorsz na pewno nie będzie z Bałtyku. (Podobnie w Grecji nie zjemy często ryby z przełowionego morza Śródziemnego). W smażalni pytajmy, skąd pochodzi ryba – czy ze zrównoważonych połowów. Sprzedawca ma obowiązek udzielić nam informacji. Poza tym jadajmy sezonowo i regionalnie. To pozwala zmniejszyć ilość nawozów potrzebnych do szybkich upraw warzyw i owoców. I unikajmy plastiku. Bałtyk jako zlewnia 99,7 proc. Polski jest przystankiem końcowym dla wszystkich ścieków i odpadów. Szacuje się, że za 30 lat w morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb! Godzina dla Bałtyku Na stronie WWF Polska nadal można złożyć podpis pod petycją do premiera RP alarmującą o konieczności ratowania Bałtyku: Jak kupować ryby odpowiedzialnie? Źródła: University of Exeter (2019). Hundreds of sharks and rays tangled in plastic. ScienceDaily. Al-Masroori, H., Al-Oufi, H., McIlwain, J. L., McLean, E. (2004). Catches of lost fish traps (ghost fishing) from fishing grounds near Muscat, Sultanate of Oman. Fisheries Research, 69(3), 407-414. ICES (2020). ICES Ecosystem Overviews Baltic Sea Ecoregion. Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries (STECF) (2020). Monitoring the performance of the Common Fisheries Policy (STECF-Adhoc-20-01). Luxembourg: Publications Office of the European Union. ICES (2020). Cod (Gadus morhua) in subdivisions 24–32, eastern Baltic stock (eastern Baltic Sea). W: Report of the ICES Advisory Committee, 2020. ICES Advice 2020, EU Fisheries Control Coalition ( Zdalny monitoring elektroniczny: w jaki sposób kamery na statkach ue mogą pomóc w powstrzymaniu przełowienia. EU Fisheries Control Coalition ( Rybołówstwo przybrzeżne, małej skali: Fakty i korzyści na temat monitorowania i raportowania połowów. SAMBAH ( Heard but not seen. Sea-scale passive acoustic Survey Reveals a Remnant Baltic Sea Harbour Porpoise Population that Needs Urgent Protection. NAMMCO & IMR (2019). Report of Joint IMR/NAMMCO International Workshop on the Status of Harbour Porpoises in the North Atlantic. ICES (2020). EU request on emergency measures to prevent bycatch of common dolphin (Delphinus delphis) and Baltic Proper harbour porpoise (Phocoena phocoena) in the Northeast Atlantic. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (2015). Program ochrony morświna. #FishForwardEU Dzisiaj obchodziliśmy Dzień Morza Bałtyckiego. Dzieci dowiedziały się, jakie ryby żyją w naszym morzu i jakie rośliny można zobaczyć na plaży i wydmach. Obejrzeliśmy film edukacyjny dla dzieci ,,Poznajemy Morze Bałtyckie”, bawiliśmy się przy piosence ,,Oto Morze Bałtyckie jest”. Rozwiązywaliśmy zagadki morskie. Bawiliśmy się też z chustą animacyjną w ,,Rekina”, Statki na morzu”, ,,Rybaka i rybkę”. Poznaliśmy też zawody związane z morzem. Na koniec zrobiliśmy kukiełkę ,,Flądra”. Tu mogliśmy wykazać się dużą pomysłowością i wyobraźnią. Ten dzień był pełen emocji, ale najważniejsze, że byliśmy RAZEM! Morze Bałtyckie to najmłodsze morze Europy, śródlądowe i średniej wielkości, położone między kontynentem europejskim a Półwyspem Skandynawskim. Od wód Oceanu Atlantyckiego jest oddzielony dosyć płytkimi cieśninami duńskimi, Wielki Bełt, Mały Bełt, Sund, Skagerrak, Kattegat. Jako morze wewnątrz kontynentalne, mające słabą wymianę wód z wodami oceanicznymi oraz będące zlewiskiem dla kilku rzek, sprawia, że są tutaj notowane nieco wyższe poziomy wód, niż w cieśniach duńskich. Morze Bałtyckie ma urozmaiconą linię brzegowa, na którą składają się: wyspy ( Fionia, Lolland, Bornholm, Uznam, Rugia, Zelandia, Wolin, Hiuma, Gotlandia); półwyspy (Helski), mierzeje (Kurońska) zatoki (Botnicka, Fińska, Pomorska, Gdańska, Ryska, Kilońska, Malborska); zalewy (np.:Wiślany, Szczeciński, Kuroński) Powstanie Morza Bałtyckiego ocenia się na ok. 3000 lat temu, co miało ścisły związek z lądolodem skandynawskim. Możemy wyodrębnić cztery fazy powstawania morza: bałtyckie jezioro zaporowe, morze yoldiowe, jezioro ancylusowe, morze litorynowe. Oto charakterystyka każdego etapu powstawania Bałtyku: Bałtyckie jezioro zaporowe Zwane lodowym. Powstawało17000-10000 lat temu. Tereny obecnego Bałtyku pokrywał wtedy lądolód, który na skutek ocieplania się klimatu cofał się. Zatrzymał się czołem na linii południowej Szwecji, Finlandii i Norwegii, w ten sposób powstało słodkie jezioro. Morze yoldiowe Jego nazwa pochodzi od mięczaka dominującego wówczas w wodach morza - Yoldia arctica; powstanie datujemy na ok. 9800 lat temu. Na skutek postępującego ocieplania się klimatu lądolód zaczął topnieć, zaczął się powoli cofać z lądów i wywołał izostatyczne podnoszenie się kontynentu (dosyć szybkie w Zatoce Botnickiej). Wówczas doszło do połączenia wód morza z wodami wszechoceanu, na linii obecnych jezior Wetter i Wener. Jezioro ancylusowe nazwa pochodzi od mięczaka Ancylus fluviatilis; powstało około 8000 lat temu na skutek dalszego cofania się lądolodu, kiedy morze yoldiowe zotsło odcięte lądami od wód wszechoceanu i powstało jezioro słodkowodne. Morze litorynowe Nazwa pochodzi od ślimaka Littorina littorea; jego powstanie datujemy miedzy 7000-3000 lat temu, kiedy podniósł się poziom wód oceanicznych a równocześnie obniżyła się południowa część powierzchni jeziora ancylusowego; kształtem było zbliżone do współczesnego Bałtyku. Było bardziej zasolone - około 5-6 promila i cieplejsze o około 2-3 stopni C. Morze Bałtyckie w przeszłości geologicznej zmieniało powierzchnię i kształt, aż do czasów współczesnych, jako cechy charakteryzujące ten akwen należy wymienić: temperaturę Temperatura Morza Bałtyckiego zależy od pory roku, latem w południowej części akwenu woda jest cieplejsza, wynosi około 17 stopni C; w środkowej części – około 15 stopni C; W części północnej zaś jest najniższa – około 12 stopni C. Z kolei podczas zimy wody otwartego morza mają temperaturę około 2 stopni C, w strefie brzegowej – około 0 stopni C. Podczas mroźnych zim może się zdarzyć, iż częściowo wody powierzchniowe ulegają zlodzeniu (na przykład w Zatoce Botnickiej), albo też zamarza cały zbiornik morski, co miało miejsce ostatnio w zimie roku 1962/1963. typy wybrzeży morskich linia brzegowa jest zróżnicowana, spotykamy zarówno: - wybrzeża niskie (wynurzone w rejonie Finlandii, mierzejowe – np. Mierzeja Wiślana, wybrzeże Łotwy, Rosji) - wysokie (szkierowe) wybrzeża Finlandii, - wybrzeże fiordowo-szkierowe w Norwegii, Szwecji, Finlandii, - wybrzeże klifowe: wybrzeże Polski, Danii, Finlandii, - wybrzeże fiordowe- wybrzeże Danii. głębokość Bałtyk zaliczany jest do mórz płytkich, szelfowych; średnia głębokość wód morskich wynosi 52 metry ale w zależności od położenia występują płycizny dna sięgjącego do 8-10 metrów, np.: Ławica Orla, Ławica Odrzańska, Ławica Bornholmska, jak również głębie morskie: Landsort (459 m), Alandzka (335 m), Botnicka (293 m). zasolenie Zasolenie Bałtyku jest bardzo zmienne w zależności od tego czy są to wody powierzchniowe czy głębinowe, od położenia w strefie klimatycznej - im cieplej, tym większe parowanie i większe zasolenie, także od wymiany wód z oceanem i dostawą wód słodkich rzekami. Zasadniczo zasolenie maleje idąc z południowego-zachodu ku Zatoce Botnickiej, średnie zasolenie Morza Bałtyckiego wynosi 7 promili, ale największe jest w cieśninach duńskich (osiąga około 17 promili, co ma związek z bliskością wód oceanicznych), zaś najmniejsze w rejonie północnej części Zatoki Botnickiej - około 3 promile); Akweny Morza Bałtyckiego od największego do najmniejszego poziomu zasolenia: Kattegat, Morze Bełtów, Bałtyk Południowy, Bałtyk Środkowy, Zatoka Ryska, Zatoka Fińska, Botnik Południowy, Botnik Północny. zjawiska lodowe na Bałtyku (utrzymywanie się pokrywy lodowej), Najdłużej – bo powyżej 6 miesięcy w roku lód utrzymuje się na Botniku Północnym i Botniku Południowym - czyli w północnej część morza, zaś najkrócej – około 2 miesięcy w roku na akwenie Kattegat i Morzu Bełtów. bilans wód morskich Na Bałtyku wygląda następująco: dostawa wód słonych z oceanu to wielkość rzędu 430 km3, wypływy wód morskich z Bałtyku do oceanu wynoszą 920 km3, parowanie - 180 km3, opady deszczu - 200 km3, wreszcie dopływy wody słodkiej rzekami - 470 km3. ruchy wody morskiej Na Bałtyku podobnie jak innych akwenach morskich zachodzą ruchy wody morskiej, które dzielimy na: prądy morskie, pływy, falowanie, dryfy. Pływy są raczej niewielkie, i tak dla przykładu w cieśninach duńskich większe, rzędu około 60 cm, zaś w zatokach najmniejsze (np. około 4 cm dla Zatoki Gdańskiej). Z kolei dryfy powstają na skutek oddziaływania wiatrów zachodnich na wybrzeża południowe morza, w wyniku czego dochodzi do powstania mierzei (np. Mierzeja Wiślana). Falowanie na Bałtyku jest niewielkie, podczas sztormów fale osiągają wysokość maksymalną 4-5 metrów, a ich długość może wynieść od 10 do 75 metrów, co utrudnia żeglugę morską. Natomiast prądy morskie na Bałtyku powstaję wskutek wlewania się słonych wód z Morza Północnego, zazwyczaj wiosną i jesienią. Dane statystyczne charakteryzujące Morze Bałtyckie: powierzchnia 415, 3 tys. km2 średnia głębokość 52 metry długość morza 1300 km maksymalna głębokość morza 459 metry średnie zasolenie 7 promili wielkość zlewiska 1,7 mln km2. Z kolei jako cechy środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego należy wymienić: położenie w strefie klimatów umiarkowanych; Bałtyk jest zaliczany do mórz chłodnych, część akwenu zamarza podczas zimy, dla polskiego wybrzeża zlodzenie wynosi 90 dni, na skutek małego parowania wody morskiej, co utrudniony rozwój turystyki podczas zimy; morze płytkie; powstania morza miało ścisły związek z lądolodem i ocieplaniem się klimatu, czego konsekwencją są liczne wyspy i głębie morskie; Bałtyk to najmłodsze morze kontynentu europejskiego, stąd ruchy izostatyczne dna morskiego Bałtyk to morze śródlądowe, które charakteryzuje się małymi pływami, małym falowaniem, dużym skażenie wód morskich i stosunkowo niewielkim zasoleniem; występowanie prądów morskich, co powoduje wymianę wód i częściowe oczyszczanie Bałtyku, a prądy przybrzeżne niosą osady skalne, co powoduje powstawanie wybrzeży mierzejowych; Bałtyk to morze burzliwe - częste sztormy, pojawia się zjawisko sejszy; linia brzegowa dobrze rozwinięta, co powoduje różnorakie typy wybrzeży morskich; uboga fauna i flora, na skutek dużego zanieczyszczenia wód morskich; występowanie surowców morskich, przede wszystkim ropy naftowej i bursztynu; Cały obszar zlewiska zamieszkuje około 100 milionów ludzi, co przekłada się na zanieczyszczenie wód morskich. Państwa mające dostęp do wód Morza Bałtyckiego to: Polska, Szwecja, Dania, Niemcy, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia. Zasoby mineralne Morza Bałtyckiego to przede wszystkim: ropa naftowa, gaz ziemny, bursztyn, piaski, żwiry, cyna, tytan, wolfram, tzw. konkrecje żelazowo-manganowe. Dzięki czemu kraje mające dostęp do morza dodatkowo korzystają z bogactw dna morskiego: złoża ropy naftowej i gazu ziemnego występują w strefie ekonomicznej Polski, okolice Łeby, Przylądka Rozewie - wydobywane obecnie na platformie Petrobaltic; gaz ziemny to rejon Wyspy Uznam; konkrecje żelazowo-manganowe występują na głębokościach między 20-100 metrów, na południowym Bałtyku, rejon Zatoki Botnickiej, Fińskiej, ale nie wydobywane współcześnie; złoża minerałów ciężkich (Ławica Słupska, Ławica Odrzańska, okolice Kołobrzegu); piaski, żwiry wydobywane w okolicach Łeby, Zatoki Koszalińskiej, Ławicy Słupskiej bursztyn, surowiec, który powstał w miocenie z żywicy drzew iglastych, porastających niegdyś obszar Bałtyku; wydobywany na dużą skalę na Półwyspie Sambijskim, a wymywany jest przenoszony przez morze na polskie wybrzeże, stanowiąc dużą atrakcje dla turystów. Fauna i flora Morza Bałtyckiego jest dosyć specyficzna, co ma związek z warunkami środowiska morskiego: fitoplankton to mikroskopijnej wielkości organizmy żywe, unoszące się na powierzchni wody, często spotykane to okrzemki, sinice, bruzdnice; fitobentos to rośliny dna morskiego, dzielimy je na: krasnorosty (widłak, rurecznica), rośliny kwiatowe (trawa morska), brunatnice (morszczyn), zielenice (sałata morska); zooplankton to organizmy żywe, które unoszą się w toni wodnej, mogą być jednokomórkowe lub wielokomórkowe, na przykład: wrotki, wioślarki, meduzy, skorupiaki, larwy ryb, mięczaki; zoobentos to zwierzęta żyjące na dnie morskim, zaliczamy do nich: gąbki (powłócznica chlebowa) , małże (omułek, sercówka,) skorupiaki (krewetki, kiełże), ślimaki (wodożytka) nekton to ssaki morskie i gatunki ryb, czyli organizmy pływające w toni morskiej; wśród gatunków ryb wyróżniamy: śledzie, szproty, dorsze, sardele, węgorze, łososie, trocie (słonowodne), zaś słodkowodne to na przykład: okonie, sandacze, szczupaki; jako ssaki morskie należy wymienić przede wszystkim morświny, fokę szarą, fokę pospolitą, fokęobrączkowaną. Porty Morza Bałtyckiego w Polsce to: Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście, Kołobrzeg, Ustka. Dostęp do morza umożliwia rozwój gospodarki morskiej, turystyki dając tym samym nowe miejsca pracy. Z drugiej strony przemysł przyczynia się do zatruwania wód morskich odpadami poprzemysłowymi, które w znacznych ilościach dostają się do Bałtyku. Jako największe źródła zanieczyszczeń Bałtyku wymienia się: toksyczne substancje dostające się do morza rzekami, zwłaszcza Wisłą, to przede wszystkim związki azotany, fosforany, rtęć, kadm, ołów ścieki komunalne puszczane do morza wody tzw. basenów portowych katastrofy tankowców działalność turystyczna na wybrzeżu i związane z tym ścieki komunalne i śmieci nawozy azotowe i fosforowe uzywane w produkcji rolnej liczne odpady pochodzące z zakładów produkcji rybnej kwaśne deszcze. Skutkiem zanieczyszczeń morza są: malejąca atrakcyjność turystyczna terenów wybrzeża morskiego i całego akwenu wymieranie organizmów żywych na skutek zakwaszania środowiska morskiego skażenie gleb wybrzeża kumulacja metali ciężkich w rybach odławianych przez rybaków, które po spożyciu przez człowieka szkodzą zdrowiu postępująca eutrofizacja wody morskiej w wyniku dostaw azotanów i fosforanów, co powoduje użyźnienie wód morskich i rozmnażanie się glonów morskich, ktorych obecność zmniejsza ilość tlenu w wodzie. W konsekwencji doprawadza to wyginięcia ryb i powstawania tzw. pustyń siarkowodorowych na dnie morskim). Aby zapobiegać degradacji środowiska morskiego należy: budować oczyszczalnie ścieków ograniczać zużycie nawozów sztucznych edukować społeczeństwo w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego zmniejszać emisję szkodliwych pyłów do atmosfery wprowadzać kary za nielegalne wodprowadzanie odpadów przemysłowych do Bałtyku tworzyć parki narodowe na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych prowadzić współpracę międzynarodową w zakresie ochrony środowiska Morza Bałtyckiego

oto morze bałtyckie jest